अमेरिका विकसित देश नाही - एरिन पॅक्सान

सायली खांडेकर
श्रीनिवास देशपांडे

अमेरिका विकसित देश नाही - एरिन पॅक्साॅन

कॅलिफोर्निया (अमेरिका) स्थित राज्यशास्त्राची विद्यार्थी असणारी एरिन पॅक्साॅन हिच्याशी अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष निवडणुक २०१६ संदर्भात केलेली बातचीत.

     ‘विकास’ ही न थांबणारी प्रक्रिया आहे. ती अखंड चालु रहाणार आहे नव्हे ती तशी चालु रहाण्यामध्येच जगाचे हित सामावले आहे.अमेरिकेला अजुनही खुप क्षेत्रामध्ये विकास करण्यास वाव आहे म्हणुनच अमेरिका हा विकसित देश नाही असे एरिन पॅक्साॅन म्हणते.
      संख्यात्मक विकासाच्या मागे लागण्यापेक्षा गुणात्मक विकासावर सर्वच देशांनी भर द्यावा असे सांगताना एरिन म्हणते, नुसते फुगीर आकडेवारी जाहीर करुन विकास साधता येत नाही. विकासाच्या प्रक्रियेमध्ये त्याच्या दृश्य परिणामाला खुप महत्त्व आहे,जो की सर्वसमावेशी असेल.
     भारतीय निवडणुक प्रक्रिया आणि भारतीय लोकशाही यांचा अभ्यास करण्यासाठी एरिन पॅक्साॅन हीने सावित्रिबाई फुले विद्यापिठाच्या वृत्तपत्रविद्या व वृत्तसंकलन विभागाला भेट दिली.अमेरिकेमध्ये सध्या असणारी राष्ट्राध्यक्ष पदाच्या निवडणुकीची धुळधाण याबद्दल बोलताना एरिन म्हणाली,”ट्रॅम्प ला मत देण्याबाबत साधा विचार करणे म्हणजे अमेरिका अन, पर्यायाने जगाला संकटाच्या खाईत ढकलण्याचा विचार केल्यासारखे होईल”. वाचाळगिरी करणारा ट्रॅम्प निवडुन येणे म्हणजेच अमेरिकाचा पराभव असेल असे तीला वाटते.
     आशिया खंडात, त्यातल्या त्यात भारतात होणारे पाश्चिमात्यांचे अनुकरणा बाबत विचारले असता एरिन म्हणते,एखाद्याचे अनुकरण करणे हा मानवाचा स्वभावच आहे पण, जेव्हा विकासाचा मुद्दा येतो तेव्हा प्रत्येक देशाने विकासाचे स्वत:चे माॅडेल तयार करावे.असे माॅडेल कि जे भिन्न भिन्न क्षेत्रात एक आदर्श माॅडेल ठरले जावे. कारण,प्रत्येक देशाची भौगोलिक,सांस्कृतिक,लोकसंख्यात्मक,आर्थिक पार्श्वभुमी भिन्न भिन्न आहे.
     अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष निवडणुकी च्या प्रचाराबाबत बोलताना एरिन म्हणते, या वेळी प्रचाराची पातळी ही नेहमी पेक्षा जास्तच खालावली आहे,वैयक्तीक शेरेबाजीबरोबर कौटुंबिक शेरेबाजी तीला अस्वस्थ करते,त्याचबरोबर या प्रचारात होणार्या प्रचंड खर्चाला लगाम असावा असे ती म्हणते.
    स्थलांतरितांच्या प्रश्न हा प्रचाराचा मुद्दाच होउ शकत नाही असे एरिन ला वाटते कारण,अमेरिका हा देशच मुळातच स्थलांतरिताचा देश आहे,तिथे काम मिळवणारा प्रत्येक जण हा त्याच्या गुणवत्तेनुसार काम मिळवत असतो.अमेरिकेला घडवण्यांमध्ये स्थलांतरितांचा खुप मोठा वाटा अाहे.
    वर्णभेदामधुन अमेरिका आजही बाहेर पडु शकला नाही हे ओबामा सरकारचे अपयश आहे असे एरिन ला वाटते, कारण आज ही अमेरिकेमध्ये कृष्णवर्णीयांना भेदभाव ला सामोरे जावे लागते.हाच तेथिल यावर्षीच्या निवडणुकीतील महत्त्वाचा मुद्दा आहे.
   आज बराक ओबामा राष्ट्राध्यक्षाच्या खुर्ची वरुन पायउतार होताना अमेरिकेपुढील महत्त्वाचे प्रश्न कोणते या प्रश्नावर उत्तर देताना एरिन म्हणते,उच्चशिक्षणाच्या असणार्या प्रचंड किंमती,वर्णभेद,पर्यावरण,उजव्या विचारसारणीचा उदय ई.महत्त्वाच्या समस्या अमेरिकेपुढे आहेत पण आर्थिक मंदीतुन झालेली सुधारणा,समलैंगिक विवाह मान्यता यासारखे महत्त्वाचे कार्य ओबामा प्रशासनाने केल्याचे ती आवर्जुन सांगते.
   भारतीय निवडणुकी बद्दल विचारले असता ती म्हणते,पैसे वाटप, जाती-पाती या आधारावरच बहुतांश मतदान होते,विचारधारेवर आधारित मतदान होत नाही हेच अमेरिकेतही वर्णावर आधारित मतदान होते हेही ती सांगण्यास विसरली नाही.जगातील सर्वात जुनी लोकशाही अन जगातील सर्वात मोठी लोकशाही यां दोघांना एकमेकांकडुन खुप काही शिकण्यासारखे आहे.
    एकुणच अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्ष पदाच्या निवडणुकीतील चर्चेचे मुद्दे अन याकडे अमेरिकन तरुणाई कसे पहाते,याचा काहीसा अंदाज एरिन शी बोलल्यावर आला.